പുതിയ പാർലമെന്റിന്റെ മാതൃക ; മുസ്ലീം ഭരണാധികാരികളുടെ കണ്ണിലെ കരടായ ക്ഷേത്രം , ഔറംഗസേബ് തകർത്തത് പീരങ്കികൾ കൊണ്ട് ; പ്രധാനമന്ത്രിയിലൂടെ വീണ്ടും പ്രശസ്തി വീണ്ടെടുക്കുന്ന വിജയ് മന്ദിർ

നമ്മുടെ രാജ്യത്ത് നിരവധി പുരാതന ക്ഷേത്രങ്ങളുണ്ട്, അതിലൊന്നാണ് മധ്യപ്രദേശിലെ വിദിഷയിലുള്ള വിജയ് മന്ദിർ. നിലവിൽ, ഈ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ മാതൃകയിലാണ് ഇന്ത്യയുടെ പുതിയ പാർലമെന്റ് മന്ദിരം നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത് . മെയ് 28 ന് പ്രധാനമന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോദി പുതിയ പാർലമെന്റ് മന്ദിരം ഉദ്ഘാടനം ചെയ്യും. പുതിയ പാർലമെന്റ് മന്ദിരത്തിന്റെ ഉദ്ഘാടന തീയതി തീരുമാനിച്ചതിന് പിന്നാലെയാണ് വിദിഷയിലെ വിജയ് മന്ദിരം ചർച്ചാവിഷയമായത്.

മധ്യപ്രദേശിലെ വിദിഷ ജില്ലയിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഒരു കോട്ടയ്‌ക്കുള്ളിലാണ് വിജയ് മന്ദിർ നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്. 1024-ൽ മഹമൂദ് ഗാസിനൊപ്പം വന്ന പണ്ഡിതനായ അൽബെറൂണി തന്റെ പുസ്തകങ്ങളിൽ ഈ ക്ഷേത്രത്തെക്കുറിച്ച് പരാമർശിച്ചിട്ടുണ്ട്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ അഭിപ്രായത്തിൽ ഈ ക്ഷേത്രം അക്കാലത്തെ ഏറ്റവും വലിയ ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഒന്നായിരുന്നു. ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ എപ്പോഴും ഭക്തജനത്തിരക്ക് ഉണ്ടായിരുന്നുവെന്നും പറയപ്പെടുന്നു.

ചരിത്രകാരന്മാരുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ ചാലൂക്യ രാജവംശത്തിലെ കൃഷ്ണ രാജാവിന്റെ പ്രധാനമന്ത്രിയായിരുന്ന വാചസ്പതി വിദിഷ കീഴടക്കിയ ശേഷം നിർമ്മിച്ചതാണ് ഈ ക്ഷേത്രം. ഈ ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രതിഷ്ഠ സൂര്യനാണ്, അതിനാൽ ഭേലിസ്വാമിൻ എന്ന പേര് ലഭിച്ചു. ഈ സ്ഥലത്തിന് ആദ്യം ഭേൽസാനി എന്നും പിന്നീട് ഭേൽസ്വാമിയിൽ നിന്ന് ഭേൽസ എന്നും പേരിട്ടു.

ചരിത്രകാരന്മാരുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ മുഗൾ കാലഘട്ടത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഒന്നായിരുന്നു ഇത് . ഈ ക്ഷേത്രത്തിന് ഏകദേശം അര മൈൽ നീളവും വീതിയും ഉണ്ടായിരുന്നു എന്നതിൽ നിന്ന് അതിന്റെ മഹത്വം കണക്കാക്കാം. അതിന്റെ ഉയരം ഏകദേശം 105 യാർഡായിരുന്നു, അതിനാൽ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ഗോപുരം ദൂരെ നിന്ന് കാണാമായിരുന്നു. വലിപ്പവും പ്രശസ്തിയും കാരണം വിജയ് മന്ദിർ മുസ്ലീം ഭരണാധികാരികളുടെ കണ്ണിലെ കരടാണ്.

ചരിത്രകാരന്മാരുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ, 1233-34-ൽ മുസ്ലീം ആക്രമണകാരിയായ ഇൽതുമിഷ് ആണ് ഈ ക്ഷേത്രം ആദ്യമായി ആക്രമിച്ചത് . പിന്നീട് 1250-ൽ അത് പുനർനിർമിച്ചു. കുറച്ച് വർഷങ്ങൾക്ക് ശേഷം, 1290 AD-ൽ അലാവുദ്ദീൻ ഖിൽജിയുടെ മന്ത്രി മാലിക് കഫൂർ വീണ്ടും ആക്രമിച്ച് നശിപ്പിച്ചു. എഡി 1460-ൽ മഹ്മൂദ് ഖിൽജിയും 1532-ൽ ഗുജറാത്ത് ഭരണാധികാരിയായിരുന്ന ബഹാദൂർ ഷായും ക്ഷേത്രത്തിന് കൂടുതൽ കേടുപാടുകൾ വരുത്തി.

ക്ഷേത്രത്തിന്റെ പൂർണമായ നാശത്തിനു ശേഷവും ആളുകൾക്ക് ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ അചഞ്ചലമായ വിശ്വാസമുണ്ടായിരുന്നു. മുഗൾ ഭരണാധികാരി ഔറംഗസേബ് 1682-ൽ പീരങ്കികൾ ഉപയോഗിച്ച് ഈ ക്ഷേത്രം തകർത്തു. ഇന്നും ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ചില ഭാഗങ്ങളിൽ പീരങ്കി വെടിയുതിർത്തതിന്റെ അടയാളങ്ങൾ കാണാം. ഔറംഗസീബിന്റെ മരണശേഷം ഹിന്ദുക്കൾ വീണ്ടും ഇവിടെ ആരാധന തുടങ്ങി.