ന്യൂഡൽഹി: മഹാഭാരതകാലത്തെ ഇന്ദ്രപ്രസ്ഥം സ്ഥിതി ചെയ്തിരുന്ന സ്ഥലമാണ് ഇന്ത്യയുടെ തലസ്ഥാനമായ ഡൽഹി എന്ന് പറയപ്പെടുന്നു. ഇതിന്റെ തെളിവുകൾ ശേഖരിക്കാനുള്ള ശ്രമങ്ങൾ കാലാകാലങ്ങളിൽ നടന്നിട്ടുണ്ട്. ഇന്ദ്രപ്രസ്ഥം കണ്ടെത്താനുള്ള അവസാന ശ്രമമായി ആർക്കിയോളജിക്കൽ സർവേ ഓഫ് ഇന്ത്യ ഇപ്പോൾ ഖനന പ്രവർത്തനങ്ങൾ ആരംഭിക്കാൻ ഒരുങ്ങുകയാണ്. ഡൽഹിയിലെ പുരാണ കിലയിലാണ് ഈ ഖനനം നടക്കുക. പാണ്ഡവരുടെ കോട്ടയായാണ് ഇത് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നത്. കേന്ദ്രസർക്കാരിന്റെ പ്രത്യേക നിർദേശപ്രകാരമാണ് ഖനനം .
1947 ഓഗസ്റ്റ് 15 ന് രാജ്യം സ്വാതന്ത്ര്യം നേടിയതിനുശേഷം ഈ കോട്ട അഞ്ച് തവണ ഖനനം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. ആറാമത്തെ ഖനനമായിരിക്കും ഇത്. മുമ്പ് നടത്തിയ ഖനനങ്ങളിൽ, മഹാവിഷ്ണു, മഹാഗണപതി , മഹാലക്ഷ്മി വിഗ്രഹങ്ങളും മൗര്യ കാലഘട്ടത്തിലെ അവശിഷ്ടങ്ങളും കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്. ഇവിടെ കണ്ടെത്തിയ അവശിഷ്ടങ്ങൾക്ക് ഏകദേശം 2500 വർഷം പഴക്കമുണ്ട്.
റിപ്പോർട്ട് അനുസരിച്ച്, ഈ കോട്ടയുടെ ഉത്ഖനനം അടുത്ത മാസം മുതൽ ആരംഭിക്കും. കേന്ദ്രസർക്കാരിന്റെ നിർദ്ദേശത്തെ തുടർന്ന് ഇത്തവണ അത്യാധുനിക സാങ്കേതിക വിദ്യകൾ ഉത്ഖനനത്തിൽ ഉപയോഗിക്കുമെന്നാണ് സൂചന . അത്യാധുനിക സാങ്കേതിക വിദ്യയിൽ ഖനനത്തിന് മുമ്പ് എഎസ്ഐ ലിഡാർ സർവേ ആസൂത്രണം ചെയ്യുന്നു. ഇതിലൂടെയാണ് മണ്ണിനടിയിൽ കുഴിച്ചിട്ടിരിക്കുന്ന അവശിഷ്ടങ്ങൾ കണ്ടെത്തുന്നത്.
സീനിയർ എഎസ്ഐ ഓഫീസർ വസന്ത് സ്വർണക്കറിനാണ് ഇതിന്റെ ചുമതല. അദ്ദേഹം പുരാണ കില മൂന്ന് തവണ ഖനനം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. നേരത്തെ നടത്തിയ ഖനനത്തിൽ പലതും കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട് .ബിസി 1400-ഓടെയാണ് പാണ്ഡവർ ഡൽഹിയെ തങ്ങളുടെ തലസ്ഥാനമായി ഇന്ദ്രപ്രസ്ഥമായി ആദ്യം സ്ഥാപിച്ചതെന്ന് പറയപ്പെടുന്നു. ASI യുടെ ഔദ്യോഗിക രേഖകൾ പ്രകാരം ഷെർഷാ സൂരി (1538-45) ദിൻപനാ നഗറിലെ പഴയ കോട്ട പൊളിക്കുന്ന ജോലി ആരംഭിച്ചിരുന്നുവെങ്കിലും അത് പൂർത്തിയാക്കാൻ കഴിഞ്ഞില്ല. മുഗൾ ഹുമയൂൺ മുഗൾ ആണ് ഇത് പൂർത്തിയാക്കിയത്. അക്കാലത്ത് ഈ കോട്ട യമുനാ നദിയുടെ തീരത്തായിരുന്നു.
1954-55 വർഷത്തിൽ ആദ്യമായി എഎസ്ഐ മുൻ ഡയറക്ടർ ജനറൽ പ്രൊഫസർ ബിബി ലാലിന്റെ മേൽനോട്ടത്തിൽ ഇവിടെ ഖനനം നടത്തി. ഇതിനുശേഷം 1969-1973 ൽ ഖനനം നടത്തി. 41 വർഷത്തിനു ശേഷം 2013-14ലും പിന്നീട് 2017-2018ലും ഒടുവിൽ 2022-23ലും ഇവിടെ ഖനനം നടന്നു. ഓരോ ഉത്ഖനനത്തിലും നിരവധി തരം അവശിഷ്ടങ്ങൾ ഇവിടെ കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്. വ്യാപാര കേന്ദ്രം കൂടിയായിരുന്നു ഇത്. ഇതിന്റെ അവശിഷ്ടങ്ങളും കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്.
ഇതുവരെ ഇവിടെ നടത്തിയ ഖനനത്തിൽ ടെറാക്കോട്ട കളിപ്പാട്ടങ്ങളും ബ്രൗൺ പെയിൻ്റ് ചെയ്ത മൺപാത്രങ്ങളുടെ കഷണങ്ങളും കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്. ഈ പാത്രങ്ങൾ ക്രിസ്തുവിനും 1000 വർഷം മുമ്പുള്ളതാണ്. മഹാഭാരതവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പല സ്ഥലങ്ങളിലും ഇത്തരം തെളിവുകളുള്ള പാത്രങ്ങൾ കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട് .
