ലോകത്ത് തത്തകൾ പല വിധത്തിലുണ്ട്. ഭൂപ്രകൃതി അനുസരിച്ച് അവയുടെ രൂപത്തിലും സ്വഭാവത്തിലും മാറ്റങ്ങൾ വരും. ഉൾവനങ്ങളിലും ഉയർന്ന പ്രദേശങ്ങളിലും കാണുന്ന തത്തകൾ മറ്റ് തത്തകളെ അപേക്ഷിച്ച് വ്യത്യസ്തമാണ്. ന്യൂസിലാൻ്റിലെ തെക്കൻ ദ്വീപിലെ വനപ്രദേശങ്ങളിലും ആൽപൈൻ പ്രദേശങ്ങളിലും കാണപ്പെടുന്ന സ്ട്രിഗോപിഡേ കുടുംബത്തിലെ ഒരു വലിയ തത്തയെ പരിചയപ്പെടാം. കിയ (മാവോറി: നെസ്റ്റർ നോട്ടബിലിസ്) എന്നാണ് അവയുടെ പേര്.
ഏകദേശം 48 സെൻ്റീമീറ്റർ (19 ഇഞ്ച്) നീളം, ഒലിവ്-പച്ച നിറവുമാണ് ‘കീ’ക്ക്. ചിറകുകൾക്ക് താഴെ തിളക്കമുള്ള ഓറഞ്ച് നിറം. വലുതും ഇടുങ്ങിയതും വളഞ്ഞതുമായ ചാര-തവിട്ട് നിറമുള്ള കൊക്ക്. ഇതാണ് ഈ തത്തയുടെ രൂപം. വേരുകൾ, ഇലകൾ, സരസഫലങ്ങൾ, അമൃത്, പ്രാണികൾ എന്നിവയാണ് ഇവയുടെ ഭക്ഷണം. ശവവും കിയ ഭക്ഷിക്കും. കന്നുകാലികളെ, പ്രത്യേകിച്ച് ആടുകളെ ആക്രമിക്കും ഇവ. അതിനാൽ തന്നെ ആട് കർഷകരുടെ ശത്രു കൂടിയാണ് ഈ തത്ത.
മരങ്ങളുടെ വേരുകൾക്കിടയിലുള്ള മാളങ്ങളിലോ പാറക്കെട്ടുകളുടെ വിള്ളലുകളിലോ കിയകൾ കൂടുണ്ടാക്കുന്നു. കിയ അവരുടെ ബുദ്ധിക്കും ജിജ്ഞാസയ്‌ക്കും പേരുകേട്ടതാണ്. കഠിനമായ പർവതാന്തരീക്ഷത്തിൽ അതിജീവനത്തിന് വേണ്ടി അവർ പ്രയത്നിക്കും. ഒരു നിശ്ചിത ലക്ഷ്യം കൈവരിക്കാൻ ഒരുമിച്ച് പ്രവർത്തിക്കുകയും ചെയ്യും. 46 മുതൽ 50 സെൻ്റീമീറ്റർ (18 മുതൽ 20 ഇഞ്ച് വരെ) നീളമുള്ള ഒരു വലിയ തത്തയാണ് കിയ. അക്രമകാരി കൂടിയാണ് ഈ തത്ത.
ആദ്യ കാലങ്ങളിൽ ആടുകളെ കൊല്ലുന്നത് കിയ തത്തയാണെന്ന് ആരും വിശ്വസിക്കാൻ തയ്യാറായിരുന്നില്ല. പിന്നീട് നേരിട്ട് കണ്ടതോടെയാണ് പലർക്കും ബോധ്യപ്പെട്ടത്. ആരോഗ്യമുള്ള ആടുകളെ പോലും ഇവ ആക്രമിക്കും. കിയ അതിന്റെ ശക്തവും വളഞ്ഞതുമായ കൊക്കും നഖങ്ങളും ഉപയോഗിച്ച് കമ്പിളി പാളി കീറി മൃഗത്തിന്റെ പുറകിൽ നിന്നുള്ള കൊഴുപ്പ് തിന്നുന്നു. പക്ഷി നേരിട്ട് ആടുകളെ കൊല്ലുന്നില്ലെങ്കിലും, രക്ഷപ്പെടാൻ ശ്രമിക്കുമ്പോൾ മൃഗങ്ങൾ അനുഭവിച്ച അണുബാധയോ അപകടമോ മൂലം മരണം സംഭവിക്കാം.
സങ്കീർണ്ണമായ ജോലികൾ പരിഹരിക്കാനുള്ള കഴിവുള്ള ഉയർന്ന വൈജ്ഞാനിക ശേഷിയുള്ള തത്തയാണ് കിയ. പര്യവേക്ഷണം ചെയ്യാനും അന്വേഷിക്കാനുമുള്ള കിയയുടെ ജിജ്ഞാസയും പ്രേരണയും ഈ പക്ഷിയെ സമീപവാസികൾക്കിടയിൽ ഒരു ശല്യമായാണ് കാണുന്നതെങ്കിൽ വിനോദസഞ്ചാരികളെ ഈ തത്ത വളരെയധികം ആകർഷിക്കുന്നു. “പർവതങ്ങളുടെ വിദൂഷകൻ” എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്ന കിയ തത്തകൾ ബാക്ക്പാക്കുകൾ, ബൂട്ട്സ്, സ്കീസ്, സ്നോബോർഡുകൾ, കൂടാതെ കാറുകൾ പോലും അന്വേഷിക്കും. പലപ്പോഴും കേടുപാടുകൾ വരുത്തുകയോ ചെറിയ ഇനങ്ങൾ റാഞ്ചിക്കൊണ്ട് പറന്നുപോകുകയോ ചെയ്യും.
