കേരളത്തില്‍ നിന്നും തമിഴ്‌നാട്ടില്‍ നിന്നും ഒരുപോലെ ആളുകള്‍ വന്നെത്തുന്ന സ്ഥലമാണ് കന്യാകുമാരി. പ്രകൃതിയോട് തൊട്ടു നില്‍ക്കുന്ന കന്യാകുമാരിയിലെ മൂവായിരം വര്‍ഷത്തില്‍ കൂടുതല്‍ പഴക്കമുള്ള കന്യാകുമാരി ദേവീ ക്ഷേത്രത്തിന് ഒരുപാട് സവിശേഷതകളുണ്ട്. ആദിപരാശക്തിയായ ശ്രീ പാര്‍വ്വതിയുടെ അവതാരമായ കന്യാദേവിയാണ് ഇവിടുത്തെ പ്രതിഷ്ഠ. ശുചീന്ദ്ര നാഥനെ വിവാഹം കഴിക്കാന്‍ ആഗ്രഹിക്കുകയും എന്നാല്‍ അത് നടക്കാതെ പോയതോടെ ദേവി കന്യകയായി തുടരുകയും ചെയ്തു എന്നതാണ് ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ഐതിഹ്യം.
വിവാഹം നടക്കാതിരുന്നതിനാല്‍ സദ്യയൊരുക്കാനായി കരുതിയ അരിയും സാധനങ്ങളും ദേവി വലിച്ചെറിഞ്ഞെന്നും അതിന്റെ പ്രതീകമായാണ് അവിടുത്തെ മണല്‍തരികള്‍ക്കും കല്ലുകള്‍ക്കും പലവിധത്തിലുളള നിറങ്ങള്‍ ലഭിച്ചതെന്നുമാണ് വിശ്വാസം. വിവാഹം വൈകുന്നവര്‍ക്കും വിവാഹം നടക്കാന്‍ തടസ്സമുള്ള പെണ്‍കുട്ടികള്‍ക്കു പെട്ടെന്ന് സുമംഗലികളകാന്‍ ദേവിയുടെ അനുഗ്രഹം മതിയെന്നാണ് വിശ്വാസം. ക്ഷേത്രത്തിന്റെ നാലു തൂണുകളില്‍ വീണ, ഓടക്കുഴല്‍, ജലതരംഗം, മൃദംഗം എന്നിവയുടെ നാദങ്ങള്‍ കേള്‍ക്കാം. ചുവന്നസാരി, നെയ്യ് വിളക്ക് എന്നിവയാണ് ഇവിടത്തെ പ്രധാന വഴിപാടുകള്‍ പ്രകൃതി ഭംഗി കൂടുതല്‍ എടുത്തുകാണിക്കുന്ന ഒരു വിനോദസഞ്ചാര കേന്ദ്രം കൂടിയാണ് കന്യാകുമാരി.
വിവേകാനന്ദസ്വാമി തപസ്സുചെയ്തിരുന്ന വിവേകാനന്ദ പാറയും അതിനു സമീപത്തായുളള തിരുവള്ളൂര്‍ പ്രതിമയും ക്ഷേത്രത്തിന് 7 കി.മീ അകലെയായി മരുത്വാമലയും കാണാം. ഹനുമാന്‍ സ്വാമി മൃതസഞ്ജീവനിയ്‌ക്കായി മരുത്വാമല കൊണ്ടു പോകുമ്പോള്‍ അതില്‍ നിന്നും ഒരു കഷ്ണം അടര്‍ന്നു വീണാണ് ഈ മല ഉണ്ടായതെന്നാണ് എന്നാണ് ഐതീഹ്യം. അതുകൊണ്ടുതന്നെ ഇവിടെ ഒരുപാട് ഔഷധസസ്യങ്ങളുണ്ട്. സിദ്ധ വൈദ്യം, ആയുര്‍വേദം എന്നീ പാരമ്പര്യ ചികിത്സയ്‌ക്കായി ഇവയാണ് ഉപയോഗിക്കുന്നത്. ശുചീന്ദ്രനാഥാ ക്ഷേത്രം, പത്മനാഭ കൊട്ടാരം, അഗസ്ത്യാര്‍മല തുടങ്ങി ഒരുപാട് വ്യത്യസ്തമായ കാഴ്ചകള്‍ ക്ഷേത്രത്തിന് അടുത്തായുണ്ട്.
സൂര്യോദയവും അസ്തമയവും ഒരേ സ്ഥലത്തു നിന്നു തന്നെ ഏകദേശം ഒരുപോലെ കാണാമെന്നത് ഇവിടുത്തെ മറ്റൊരു പ്രത്യേകതയാണ്. ഇന്ത്യന്‍ മഹാസമുദ്രം, അറബിക്കടല്‍, ബംഗാള്‍ ഉള്‍ക്കടല്‍ എന്നീ മൂന്ന് കടലുകള്‍ ഒന്നിച്ചുചേര്‍ന്നുന്ന അപൂര്‍വ ത്രിവേണിസംഗമം കന്യാകുമാരിയെ വ്യത്യസ്തമാക്കുന്നു. 1956 ല്‍ ഭാഷ അടിസ്ഥാനത്തില്‍ സ്ഥലങ്ങളെ വേര്‍തിരിക്കുമ്പോള്‍ കന്യാകുമാരി തിരുകൊച്ചിയില്‍ നിന്നും വേര്‍പെടുത്തി തമിഴ്‌നാടിനോട് കൂട്ടിച്ചേര്‍ത്തു. എന്നാല്‍ ഇന്നും കന്യാകുമാരിയെ തിരുവനന്തപുരം ജില്ലയോട് അടുത്ത് നില്‍ക്കുന്ന ഒരു പ്രദേശമാണ് നാം കാണുന്നത്. ഏറ്റവും കൂടുതല്‍ വിനോദസഞ്ചാരികള്‍ ഉള്ള ഒരു സ്ഥലം കൂടിയാണ് കന്യാകുമാരി.
