ഭൂമിയിൽ നിന്നും 150 ദശലക്ഷം കിലോമീറ്റർ അകലെ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന സൂര്യനെ കുറിച്ചറിയാനുള്ള മനുഷ്യന്റെ താൽപര്യം ഇന്നോ ഇന്നലെയോ തുടങ്ങിയതല്ല. അർക്കന്റെ ചുരളഴിയാത്ത രഹസ്യങ്ങൾ കണ്ടെത്താനുള്ള മാനവരാശിയുടെ ആ ത്വര ഇന്ന് ഭാരതത്തിന്റെ പ്രഥമ സൗരദൗത്യമായ ആദിത്യ എൽ 1-ന്റെ വിജയത്തിൽ എത്തി നിൽക്കുന്നു. സൂര്യനോടുള്ള മനുഷ്യരുടെ ആരാധന യുഗങ്ങളായി തുടരുന്നതാണ്. രാജ്യത്ത് സൂര്യദേവനെ ആരാധിക്കുന്ന ചില ക്ഷേത്രങ്ങളും സൂര്യനെ നിരീക്ഷിക്കുന്ന കേന്ദ്രങ്ങളുമുണ്ട്. അവയിൽ ചിലത് പരിചയപ്പെടാം..
ക്ഷേത്രങ്ങൾ
ആദിത്യപുരം സൂര്യക്ഷേത്രം
ആദിത്യപുരം സൂര്യക്ഷേത്രം കോട്ടയം ജില്ലയിലുള്ള ഇരവിമംഗലം എന്ന സ്ഥലത്താണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. സൂര്യനാരായണ ക്ഷേത്രമെന്നും ഇത് അറിയപ്പെടുന്നു. കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട ആദിത്യക്ഷേത്രമാണിത്. സൂര്യനാരായണ ഭഗവാൻ പ്രധാനമൂർത്തിയായി വരുന്ന കേരളത്തിലെ അപൂർവ്വം ക്ഷേത്രങ്ങളിലൊന്നായ ഇവിടെ ഉപദേവതകളായി ദുർഗ്ഗാ ദേവി, ധർമ്മശാസ്താവ്, യക്ഷിയമ്മ എന്നിവരെ പ്രതിഷ്ഠിച്ചിരിക്കുന്നു.
കൊണാർക്ക് സൂര്യക്ഷേത്രം
സൂര്യഭഗവാൻ എന്നു കേൾക്കുമ്പോൾ തന്നെ പലർക്കും കൊണാർക്ക് ക്ഷേത്രമായിരിക്കും മനസിൽ വരിക. പതിമൂന്നാം നൂറ്റാണ്ടിൽ നിർമ്മിക്കപ്പെട്ട പവിത്രമായ ക്ഷേത്രമാണ് കൊണാർക്ക് സൂര്യക്ഷേത്രം. സൂര്യദേവൻ ആരാധനാ മൂർത്തിയായ ഈ ക്ഷേത്രം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത് ഒറീസയിലെ പുരി ജില്ലയിലാണ്. നരസിംഹദേവൻ ഒന്നാമൻ എന്ന ഗാംഗേയ രാജാവാണ് ഇത് നിർമ്മിച്ചത്. യുനെസ്കോയുടെ പൈതൃക പട്ടികയിൽ ഇടംപിടിച്ച ഈ ക്ഷേത്രത്തിലെ ‘കല്ലുകളുടെ ഭാഷ മനുഷ്യന്റെ ഭാഷയെ നിർവ്വീര്യമാക്കുന്നു’വെന്നാണ് രവീന്ദ്രനാഥ ടാഗോർ വിശേഷിപ്പിച്ചത്. കൊണാർക്കിലെ അതിമനോഹരമായ സൂര്യക്ഷേത്രം ഒഡീഷ ക്ഷേത്ര വാസ്തുവിദ്യയുടെ ഉത്തമോദാഹരണമാണ്.
നിരീക്ഷണ കേന്ദ്രങ്ങൾ
ഉദയ്പൂർ സൂര്യ നിരീക്ഷണ കേന്ദ്രം
ഐഎസ്ആർഒയുടെ അഫിലിയേറ്റുകളിൽ ഒന്നായ ഉദയ്പൂർ സോളാർ ഒബ്സർവേറ്ററി 1976 മുതൽ പ്രവർത്തനം ആരംഭിച്ച കേന്ദ്രമാണ്. ഫത്തേ സാഗർ തടാകത്തിനടുത്താണ് ഇത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. സൺ സ്പോട്ടുകളുടെ പരിണാമം, സൂര്യനിലെ സ്ഫോടനങ്ങൾ തുടങ്ങിയവ പഠിക്കുകയാണ് കേന്ദ്രത്തിന്റെ പ്രധാന ലക്ഷ്യം.
കൊടൈക്കനാൽ സോളാർ ഒബ്സർവേറ്ററി
കൊടൈക്കനാലിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന സോളാർ ഒബ്സർവേറ്ററി ഹിൽസ്റ്റേഷൻ സൂര്യനെ വിശദമായി പഠിക്കുന്ന നിരീക്ഷണ കേന്ദ്രങ്ങളിലൊന്നാണ്. 1899 മുതൽ ഈ കേന്ദ്രം പ്രവർത്തിക്കുന്നുണ്ട്. ബെംഗളൂരുവിലെ ഇന്ത്യൻ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ആസ്ട്രോഫിസിക്സിന്റെ ഉടമസ്ഥതയിലാണ് ഇത് പ്രവർത്തിക്കുന്നത്. 107 വർഷങ്ങളായി സൂര്യന്റെ അത്ഭുതപ്പെടുത്തുന്ന ചിത്രങ്ങളാണ് ഈ നിരീക്ഷണ കേന്ദ്രത്തിന്റെ കൈവശമുള്ളത്.